Ttakun-Herren: Eragiten
Ane Zuazubiskar eta Haritz Mujika
2021-10-28
Eragiten –
ERAGITEN
Doinua: Ari naizela, ari naizela
Irudikatu larrua jotzen
norbere aita ta ama
edo amonaren hortz postizoen
basotik ura edana.
Hotel batean, aran hezur bat
zabaltzean sofa cama.
Nork nahi du ahoa zaintzen ez dutenen
ortodontistaren lana?
Doinua: Abokatuak deitu berri dit.
Gaur hiru urte betetzear da
Moha, gelako haur beltxa.
Ikaskideei bart egin zien
bizkotxo baten promesa.
Baina etxean, gosea dute
handik kanpora, jan eza…
Hogei haurrentzat ekarri ditu
zazpi mandarina pieza.
Baina gaitzerdi, haurra haurra den,
−inozentzia enpresa.
Kandelen sua itzaltze hutsaz
bete du bere ametsa. (Bis)
Doinua: Zuk hil zenuen artzaia
Azoka egunez arkume saltzen
senarrak dira aditu,
nahiz haz daitezen edanarazten
beti emaztea aritu.
Sekula ez du eskerrik jaso
ez txanpon hotsik aditu…
eta iritzia emandakoan
“Zure lekuan kabitu”…
Minaren minez gaur jaio diren
bostak hiltzen utzi ditu.
Doinua: Haizea dator iparraldetik
Arrainontziak deia egin du
itsas barrutik portura:
ekaitza sartu ta itsasontziko
motor gelan dago ura,
ontzia dabil dinbi-danbaka,
urak eten du aingura…
Ta bat-batean oihu bat entzun
ta seinalea moztu da.
Doinua: alegeraz kantatzen
Jon etxean bizi zen
angustiak itoz
ez eredu, ez mimo
eta ez bizi poz.
Gurasoek tratatzen
zutena ostikoz
harrera familia
batean bi tipoz
goxo hartua izan da,
jarrera etikoz.
Gaur “aita” deitu die
lehendabizikoz.
Doinua: Munduko ilunabarra
Portzelanazko panpina,
neska alai bezain fina…
Nerabetan erregina,
zahartzera erre mina.
Senargai on bat hartu zenuen
ta hark zurekin atsegina
baina denborak ta harremanak
kendu dizu bizi grina.
Portzelana haurrek birrindu dute
bihurtu arte buztina,
eltzekoaren usain sarkorra
da orain zure lurrina.
Ez zinatekeen hona helduko
lehengo hura bazina.
Doinua: Alduderi begira
Ezkerreko bertsoek
sortzen dute zerbait,
baina nik zuzen jardun
beharrez, nolabait,
ahalegina eskatu
arren hamaika gaik,
emozioei heltzen
kosta egiten zait.
Oholtzan zorrotz, zuzen,
lasai egotean,
gaia eztarriratzen
bazait hitz soltean,
eduki nahi izaten
dut lehen kolpean,
neurtzea ezinezko
dena kontrolpean.
Dardarka jartzen bainau
zenbait erabakik,
sarri performatzen dut,
sarri gaiagatik.
Emozioz zail bada
“zer” edo “zergatik”
kantatuak sentitzen
ere maiz ez dakit.
Pertsonak pertsonaia
badu kantatzeko,
non kokatzen ote naiz,
non ez kokatzeko?
Atzekoak aurrera,
aurreak atzeko.
Zer erakusten dugu
zer ezkutatzeko?
Gai batek bihotz-mintza
badit erdibitu,
baldin doinuan ezin
bazait deus kabitu,
gaia kolpean bada
nigan haragitu…
Gorputzak diost “ea
ez den nabaritu”.
Kantuz berdin al dira
Sara zein Bezaima?
Lesakan zein Gorlizen
bera al da zama?
Berdin al da Bergara,
Baigorri, Lezama?
Berdin entzuten al da
igualtsu esana?
Arrotz Bilbon; etxeko
guztiz Arrasaten…
Luze-laburrak mihia
baitit erasaten,
ez al nabilen ea,
azaldu nezakeen,
hanka ez sartzearren
ezer ez esaten.
